خیلی مهم است که آزمایش بعد از دوره استروئید را در زمان صحیح و مناسب انجام دهید. بدیهی است که در اواخر دوره و بلافاصله بعد از اتمام آن، بدن از نظر هورمونی در شرایط متعادل و عادی نیست. زیرا ورزشکار با مصرف هورمونهای استروئیدی تعادل طبیعی بدن را برهم زده است. پس آزمایش تعادل هورمون (مثل سطح تستوسترون، LH و FSH) در این زمانها مناسب نیست.
اما آزمایشهای سلامت عمومی بدن مثل نوار قلب، سطح کلسترول و … را میتوان برحسب نیاز در هر زمان از دوره انجام داد.
به طور کلی باید بعد از اتمام دوره و در زمان مناسب (با توجه به ترکیبات مصرف شده) دوره پاکسازی را به شکل اصولی اجرا کنید. و حدود 1 الی 2 هفته بعد از اتمام دوره پاکسازی، آزمایشهای زیر را انجام دهید تا مشخص شود بدنتان به حالت عادی برگشته یا خیر.
نوار قلب برای بررسی سلامت قلب استفاده میشود. هر ضربان قلب شما توسط یک تکانه الکتریکی ایجاد میشود که معمولا از سلولهای خاصی در بطن راست بالای قلب ایجاد میشود.
الکتروکاردیوگرام – که ECG یا EKG نیز نامیده میشود – این سیگنالهای الکتریکی را هنگام عبور از قلب شما ثبت میکند. پزشک شما میتواند از الکتروکاردیوگرام برای جستجوی الگوهایی در میان این ضربانها و ریتمهای قلب برای تشخیص بیماریهای مختلف قلب استفاده کند.
تست نوار قلب یک آزمایش بعد از دوره استروئید است و بدون هیچگونه درد یا سختی انجام میشود. تغییرات الکتروکاردیوگرافی در ورزشکاران رایج است و معمولا نشان دهنده بازسازی ساختاری و الکتریکی خوش خیم قلب به عنوان یک سازگاری فیزیولوژیکی با تمرینات بدنی منظم و پایدار (سندرم قلب ورزشکار) است.
شمارش کامل خون وضعیت سلامت عمومی را تعیین میکند. به عنوان یک مشخصه برای انواع اختلالات مانند کمخونی، عفونت، وضعیت التهاب و قرار گرفتن در معرض مواد سمی استفاده میشود.
پس به یاد داشته باشید که یکی از مهمترین آزمایشها بعد از هر دوره استروئید، آزمایش CBC است.
کلسترول کل و زیر گروههای آن یعنی HDL ،LDL و تری گلیسیرید (TG) در ارزیابی خطر بیماری قلبی استفاده میشود.
این آزمایشات در ارزیابی افراد سالم و همچنین در بیمارانی که بیماری قلبی دارند یا سایر عوامل خطر مانند سیگار کشیدن، فشار خون بالا یا دیابت، مفید است. این آزمایش همچنین برای نظارت بر روند درمان با داروهای کاهش دهنده چربی خون استفاده میشوند.
آلکالین فسفاتاز آنزیمی است که در سطوح بالایی در استخوان و کبد یافت می شود.
به همین دلیل است که برای غربالگری یا نظارت، درمان اختلالات کبدی یا استخوانی استفاده میشود و بخشی از پروفایل تست عملکرد کبد است.
اگر در دوره از استروئیدها مضر برای کبد استفاده کرده باشید بسیار ضروری است که آزمایش ALP را نیز در لیست آزمایش بعد از دوره استروئید قرار دهید. این آنزیم به بررسی سلامت کبد کمک میکند.
گفتیم که آزمایش ALP به بررسی سلامت کبد کمک میکند. اما این آزمایش کافی نیست و باید موارد بیشتری انجام دهید.
این آزمایش ها با هم به عنوان یک گروه به نام «تست عملکرد کبد» شناخته میشوند. آنها آسیب کبدی یا اختلال ارثی کبدی را تشخیص میدهند.
GGT برای غربالگری بیماری کبد یا سوء مصرف الکل استفاده میشود. و برای کمک به پزشک در تشخیص اینکه افزایش غلظت آلکالین فسفاتاز (ALP) در جریان خون به دلیل بیماری کبدی است یا استخوانی.
اوره و کراتینین در خون یا ادرار، برای آزمایش عملکرد طبیعی کلیه است. همچنین در نظارت بر درمان بیماری کلیوی استفاده می شود. آنها بخشی از تست متابولیک پایه هستند.
از آنجایی که گاهی اوقات ممکن است استروئید باعث مشکلات کلیوی نیز شود، باید تست اوره و کراتینین را در آزمایش بعد از دوره استروئید قرار دهید.
اسید اوریک از تجزیه ترکیبات نیتروژندار موجود در بدن در موادی مانند اسیدهای نوکلئیک (DNA، RNA) تولید میشود. آنها از هضم برخی غذاها، نوشیدنیها (نوشیدنی های الکلی مانند آبجو و شراب) یا از تجزیه طبیعی و چرخش سلولها در بدن وارد گردش خون میشوند.
بیشتر اسید اوریک توسط کلیهها خارج میشود و در ادرار دفع میشود.
اسید اوریک اضافی میتواند باعث بیماری به نام نقرس شود – التهابی که در مفاصل زمانی رخ میدهد که کریستالهای حاصل از اسید اوریک در مایع مفصلی تشکیل شود. اسید اوریک اضافی همچنین میتواند منجر به بیماری کلیوی شود که در نتیجه رسوب در کلیهها یا تشکیل سنگ کلیه در نتیجه افزایش دفع ادرار است.
سدیم (Na)، پتاسیم (K)، منیزیم (Mg) کلسیم (Ca) و سایر الکترولیتها بخشی از موارد موثر بر متابولیک پایه هستند.
عدم تعادل آنها ممکن است مربوط به اختلالات متابولیک باشد و علائم متعددی از خستگی و ضعف عضلانی تا آریتمیهای قلبی کشنده بالقوه در برخی بیماران ایجاد کند.
لازم است که تست الکترولیتها را در آزمایش بعد از دوره استروئید انجام دهید.
آزمایش سطح تستوسترون برای کمک به تشخیص اختلال نعوظ، ناباروری، بلوغ زودرس یا دیررس و سایر اختلالات استفاده میشود.
بدن انسان به طور طبیعی هورمون تستوسترون را تولید میکند. مقدار این هورمون به صورت طبیعی در بدن مردان بیشتر از زنان است.
اکثر استروئیدهای آنابولیک تولید طبیعی تستوسترون توسط بدن را سرکوب میکنند و این یعنی کاهش توانایی بدن در تولید این هورمون اساسی.
باید در آزمایش بعد از دوره استروئید سطح تستوسترون اندازهگیری شود تا بتوان بررسی کرد که آیا بدن توانایی خودش را برای تولید طبیعی تستوسترون به دست آورده یا خیر